Ψηφιοποίηση του σχολείου: Μέρος 4ο – τα δεδομένα είναι επίμονα, αλλά οι ιδέες ακόμη περισσότερο

Ψηφιοποίηση του σχολείου: Μέρος 4ο – τα δεδομένα είναι επίμονα, αλλά οι ιδέες ακόμη περισσότερο

Το διδακτικό πνεύμα της εκπαίδευσης με την ίδρυση των εθνών-κρατών στο τέλος του 18ου αιώνα θεμελιώθηκε στον τρόπο ανάγνωσης της Βίβλου λέξη προς λέξη. Αργότερα μετά τις πιο καινοτόμες αλλαγές για την εποχή, το σχολείο προσανατολίστηκε στα λεγόμενα «εκκοσμικευμένα δεδομένα». Η διαδικασία της μάθησης σε αυτή την περίοδο ήταν όπως, όταν μαθαίνει κανείς διαβάζοντας γνώσεις που έχουν συγκεντρωθεί και τυπογραφηθεί σε ένα βιβλίο, σαν να μην αλλάζει ο κόσμος στην πραγματικότητα. Ικανοί εκπαιδευτικοί μπορούσαν να συμπληρώνουν τα κενά ανανεώνοντας τα «παλιά» δεδομένα που αναγράφονταν στα βιβλία και επισημαίνοντας στοιχειώδη σύνδεση με τα προηγούμενα.  Ο χρόνος διάρκειας του μαθήματος δεν επαρκούσε ούτως ή άλλως για πολύ περισσότερες πρόσθετες πληροφορίες. Αυτές ήταν οι συνθήκες και οι προϋποθέσεις της μαθησιακής διαδικασίας πριν την εντυπωσιακή ανακάλυψη του διαδικτύου. Αλλά τι συμβαίνει σήμερα, όταν το διαδίκτυο και τα άλλα ψηφιακά εργαλεία τίθενται στην υπηρεσία της εκπαίδευσης;

Δυναμική παιδαγωγική

Αν η σχολική τάξη δεν έχει τείχη. Αν οι οδηγίες από τον εκπαιδευτικό και οι παρουσιάσεις γίνονται εκτός χρόνου του σχολικού μαθήματος. Αν τα «παλιά» δεδομένα συμπληρώνονται στο πλαίσιο του διαδικτύου με σημείο αναφοράς την ποιοτική ανάλυση των πηγών. Αν τα ψηφιακά παιδαγωγικά εργαλεία παρέχουν τη δυνατότητα προσαρμογής της διδακτικής διαδικασίας στο μαθησιακό στυλ και τις προτιμήσεις του μαθητή. Τότε μπορεί η διδασκαλία στη σχολική τάξη, φυσική ή εικονική, να ακολουθεί τον ίδιο δρόμο. Ο εκπαιδευτικός μπορεί τότε να εκπληρώνει τον ρόλο του ως μέντορα-προπονητή και επιπλέον να συμβάλλει σε βαθύτερες και ουσιαστικότερες προσεγγίσεις. Επιστρέφουμε σε ένα ουμανιστικό σχολείο, όχι μόνο ως προς το περιεχόμενο αλλά και ως προς τις μεθόδους.

Γνώση, πειραματισμός και συλλογισμοί

Οι μαθητές προσέρχονται στο μάθημα έχοντας ήδη παρακολουθήσει ηλεκτρονικά (σε χρόνο εκτός μαθήματος) τις οδηγίες και την παρουσίαση του θέματος με το οποίο θα εργαστούν στο μάθημα. Το υλικό που οι μαθητές έχουν ήδη λάβει περιλαμβάνει δυνητικά παρουσίαση μέσω βίντεο συμπληρωμένο από κείμενο, διαδραστικές ασκήσεις και τεστ κατανόησης των οποίων τα αποτελέσματα ο εκπαιδευτικός έχει πληροφορηθεί έχοντας πρόσβαση σε αυτά. Τα γνωστικά δεδομένα προσεγγίζονται και αναλύονται έτσι ώστε η κατανόησή τους να οδηγήσει σε γνώσεις, σε απόκτηση δεξιοτήτων και τέλος σε απαύγασμα σοφίας. Ο εκπαιδευτικός χάρη στη δυνατότητα συνεχούς παρακολούθησης των αποτελεσμάτων των ψηφιακών ασκήσεων και τεστ των μαθητών γνωρίζει ήδη πιθανές αδυναμίες σε ομαδικό και σε ατομικό επίπεδο του συνόλου της τάξης. Γνωρίζει επίσης πόσο χρόνο έχει αφιερώσει ο κάθε μαθητής στην παρακολούθηση του βίντεο (πχ καμία, μία ή περισσότερες προβολές) και στις διαδραστικές ασκήσεις. Έτσι, μπορεί να διαμορφώσει και να προσαρμόσει την διδασκαλία στη συνέχεια.

 

Οι γνώσεις προσλαμβάνονται συνεπώς μέσω ατομικού προγράμματος μελέτης με τον εκπαιδευτικό σε υποστηρικτικό ρόλο, ενώ η μελέτη με τη μορφή εργαστηρίου και συλλογιστικής ανάλυσης μπορεί να διεξαχθεί ομαδικά ή ατομικά στο πλαίσιο της φυσικής ή της εικονικής σχολικής τάξης. Ως εκ τούτου δεν είναι το πλαίσιο αυτό καθεαυτό που παίζει αποφασιστικό ρόλο, αλλά η προσαρμογή και η διαμόρφωση του περιεχομένου του μαθήματος σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε μαθητή. Αυτό είναι η αναγέννηση του σχολείου του ανθρωπιστικού ιδεώδους της αρχαίας Αθήνας με τρόπο που το περιεχόμενό του τώρα συμπληρώνεται ως προς τις μεθόδους χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία.

 

Συντάκτης του άρθρου:
LarsGöran Boström©