Στο παρόν άρθρο εξετάζουμε την αξία και τις δυνατότητες ενός διαδραστικού μουσείου. Αφορμή και έμπνευση αποτέλεσε μια επίσκεψη στο Μουσείο Εξέγερσης της Βαρσοβίας. Ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία αναφορικά με ένα σημαντικό και πάντα επίκαιρο θέμα, το οποίο παρουσιάζεται στο πλαίσιο της μουσειακής αναπαράστασης με πολύ ελκυστικό τρόπο.
Ένα μνημείο ελευθερίας σχεδιασμένο ως διαδραστική μαθησιακή εμπειρία
Το Μουσείο εξέγερσης της Βαρσοβίας ιδρύθηκε ως απότιση τιμής προς τους κατοίκους της Βαρσοβίας που αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν για μια ελεύθερη και ανεξάρτητη Πολωνία. Η διαδραστική μουσειακή έκθεση αναφέρεται στους αγώνες και την καθημερινή ζωή κατά τη διάρκεια της αντίστασης. Επικεντρώνεται στον ανθρώπινο παράγοντα και στους βασανισμούς που υπέστησαν οι κάτοικοι της Πολωνίας καθώς περιγράφονται η αντίσταση εναντίον του ναζισμού κατά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και η μεταπολεμική κομμουνιστική κατοχή.
Ναι, αυτή η ιστορική αφήγηση πρέπει να ακούγεται ξανά και ξανά και ξανά και η Βαρσοβία είναι μία από τις πλέον αντιπροσωπευτικές πόλεις για την εξιστόρηση του αγώνα για την ελευθερία. Το Rising Museum αποτυπώνει το μήνυμα με αξιοθαύμαστο τρόπο αξιοποιώντας την τεχνολογία της πληροφορικής και της επικοινωνίας. Σε κάθε σημείο του μουσείου η μορφή της ιστορικής αφήγησης ποικίλλει παρουσιαζόμενη με ήχο, βίντεο, εικόνα και κείμενο. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να ενεργοποιεί ο ίδιος την έναρξη πολλών από τα οπτικοακουστικά ντοκουμέντα, ενώ παράλληλα παρακολουθεί την χρονική αλληλουχία των ιστορικών γεγονότων φυλλομετρώντας ένα συμβατικό ημερολόγιο, οι σελίδες του οποίου κρέμονται στους διαδρόμους του μουσείου. Οι ημερολογιακές σελίδες της αφήγησης, καθώς και πανομοιότυπα αντίγραφα των προκηρύξεων αντίστασης εκείνης της περιόδου προσφέρονται στον επισκέπτη ως ενθύμιο της επίσκεψής του στο μουσείο · μιας συμβολικής επίσκεψης για την απότιση τιμής στα θύματα και υπόσχεση διαρκούς ανάσχεσης της ιστορικής λήθης. Το μήνυμα γίνεται σαφές με όλους τους τρόπους!
Επιπλέον, το 3D-βίντεο της ερειπωμένης Βαρσοβίας στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου είναι μια υψηλών προδιαγραφών παρουσίαση, για την παραγωγή και σύνθεση της οποίας χρειάστηκαν 3 έτη. Οι παραγωγοί συγκέντρωσαν και συνέθεσαν διάσπαρτες φωτογραφίες της ισοπεδωμένης πόλης δημιουργώντας μία πανοραμική περιήγηση στα ερείπια που προκάλεσε ο παραλογισμός του ναζισμού. Στη συνέχεια, οι επισκέπτες του μουσείου μπορούν να ανέβουν τις σκάλες του πύργου του κτιρίου, για να αντικρίσουν συγκριτικά την πανοραμική θέα της Βαρσοβίας του σήμερα, με τον δημιουργικό παλμό της καθημερινότητας, τους ουρανοξύστες και φυσικά το πάρκο της Ελευθερίας γύρω από το μουσείο.
Το εικονικό μουσείο
Μέσω της ιστοσελίδας του μουσείου παρέχεται και η δυνατότητα εικονικής περιήγησης. Το εικονικό Μουσείο Εξέγερσης στη Βαρσοβία δημιουργήθηκε σύμφωνα με τις αρχές του eLearning, με διαδραστικό, δημιουργικό και παιδαγωγικό τρόπο. Η αυθεντικότητα και η υψηλή ποιότητά του σε συνδυασμό με το γνωστικό αντικείμενο συνθέτουν τις προϋποθέσεις, ώστε το πρόγραμμα σπουδών σχολείων και ανώτερων σχολών να συμπεριλαμβάνει την αξιοποίηση του εικονικού μουσείου και ενδεχομένως σε συνδυασμό με συμπληρωματικές διαδραστικές ασκήσεις.
Οι δυνάμεις μίσους, μισαλλοδοξίας και εξουσιαστικού παραλογισμού φαίνεται να επιστρέφουν στην εποχή μας. Κάθε προσπάθεια διατήρησης της ιστορικής μνήμης λειτουργεί δυνητικά ως μέσο αποφυγής επανάληψης των εγκλημάτων του παρελθόντος.
Warsaw Rising Museum: ιστοσελίδα http://www.1944.pl/en/
Το εικονικό μουσείο: ιστοσελίδα http://en.1944.wp.pl/
Συντάκτες του άρθρου
Βιργινία Ιωάννου και LarsGöran Boström©
This is a tribute to the victims of the massacre at Charlie Hebdo, the struggle continues. Je suis Charlie.